Ερωτήσεις και απαντήσει για τον Ηλεκτρισμό – Το ήξερες ;

Γραμμένα όσο πιο απλά γίνεται (Εκλαϊκευμένη επιστήμη;;) Παρακάτω μερικές αλήθειες και μύθοι σχετικά με τον ηλεκτρισμό

Γιατί όταν τα πουλιά κάθονται στα ηλεκτροφόρα καλώδια της ΔΕΗ δεν τα χτυπάει το ρεύμα ;

Αν παρατηρήσετε πιο προσεκτικά θα δείτε ότι τα πουλιά αγγίζουν μόνο ένα καλώδιο ρεύματος και κανένα άλλο διπλανό. Έτσι το ρεύμα ναι μεν μπαίνει στο σώμα τους αλλά δεν μπορεί να βρει κάποια έξοδο για να συνεχίσει την πορεία του. Οι οργανισμοί δεν έχουν πρόβλημα με το ηλεκτρικό ρεύμα αυτό καθε αυτό αλλά με την ελεύθερη διέλευση του από μέσα τους. Εάν το ηλεκτρικό ρεύμα μπορεί αν μπει στο σώμα και να εξέλθει από αυτό τότε μας χτυπάει το ρεύμα σε αντίθετη περίπτωση δεν θα καταλάβουμε τίποτα. Για να σε χτυπήσει το ρεύμα θα πρέπει να κλίσεις κύκλωμα, δηλαδή να δώσεις στο ρεύμα μια έξοδο διαφυγής. Για παράδειγμα να αγγίξεις το διπλανό καλώδιο ή να πατήσει ταυτόχρονα στη γη. Σε αυτήν την περίπτωση το ρεύμα από το καλώδιο περνάει από μέσα σου και στην συνέχεια καταλήγει στην γη οπότε και σε χτυπάει το ρεύμα.

Το ρεύμα παράγεται από τα κινούμενα ηλεκτρόνια που περνούν μέσα από τα καλώδια με μεγάλη ταχύτητα. Εάν αυτά περάσουν μέσα από το σώμα μας με μεγάλη ταχύτητα τότε καταστρέφουν τον οργανισμό μας. (Το γιατί καταστρέφουν το οργανισμό μας είναι άλλη ιστορία)


Το Νερό ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ καλός αγωγός του ρεύματος !

Όταν λέμε καλός αγωγός του ρεύματος εννοούμε ότι επιτρέπει στο ρεύμα να περάσει από μέσα του (π.χ ανθρώπινο σώμα) ενώ όταν λέμε κακός αγωγός ότι δεν το αφήνει να περάσει (π.χ το ξύλο).

Έχουμε ακούσει χιλιάδες φορές ότι το νερό είναι ο νούμερο ένα κίνδυνος σε συνδυασμό με τον ηλεκτρισμό. Το νερό όμως δεν είναι καλός αγωγός του ρεύματος. Τότε όμως γιατί μας λένε να μην αγγίζουμε π.χ τους ηλεκτρικούς διακόπτες με βρεγμένα χέρια ;

Το νερό από μόνο του δεν είναι αγωγός του ρεύματος αλλά το ηλεκτρικό ρεύμα περνάει από μέσα του εξαιτίας των αλάτων και των άλλων στοιχείων που υπάρχουν σε αυτό. Έτσι το νερό της βρύσης που δεν είναι καθαρό 100% επιτρέπει στο ρεύμα να περάσει από μέσα του. Το ίδιο συμβαίνει και με το εμφιαλωμένο πόσιμο νερό το οποίο ούτε αυτό είναι 100% καθαρό νερό καθώς και με το θαλασσινό νερό.

Το ρεύμα δεν περνάει όμως από το απιονισμένο, πεντακάθαρο νερό που χρησιμοποιούμε καθημερινά σε διάφορες ηλεκτρικές ή μηχανικές συσκευές όπως είναι το αυτοκίνητο, το σίδερο κ.τ.λ


Γιατί αν ρίξω ένα ηλεκτροφόρο καλώδιο στη Θάλασσα δεν θα με χτυπήσει το ρεύμα ;

Το θαλασσινό νερό είναι καλός αγωγός του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά εξαιτίας της τεράστιας ποσότητας του αναγκάζει το ρεύμα να εξαπλωθεί σε τεράστιες αποστάσεις οπότε και ατονεί η ένταση του χωρίς να μπορεί να προκαλέσει ηλεκτροπληξία. Φανταστείτε για παράδειγμα το ηλεκτρικό ρεύμα που σας χτυπάει από μια μπαταρία. Φυσικά η παραπάνω περίπτωση αφορά ότι θα παρέχουμε στο ηλεκτροφόρο καλώδιο σταθερή “ποσότητα” ρεύματος.

Το ρεύμα έχει την ιδιότητα να εξαπλώνεται “ομοιόμορφα” σε όλη την έκταση μιας επιφάνειας αλλά για να γίνει αυτό χρειάζεται περισσότερο ρεύμα. Η Θάλασσα όμως είναι τόσο μεγάλη σε έκταση που θα χρειαζόταν αδιανόητα τεράστια ποσότητα ρεύματος για να ηλεκτριστεί. Μέχρι σήμερα τουλάχιστον τόση ηλεκτρική ενέργεια δεν μπορούμε να παράγουμε ή και αν τα καταφέρουμε δεν υπάρχει συμβατικό καλώδιο που να μπορεί να αντέξει τέτοιες ποσότητες ρεύματος.
Για παρόμοιο λόγο πέφτει η ασφάλεια στο σπίτι μας όταν ανάψουμε πολλές ενεργοβόρες συσκευές, αφού οι συσκευές ζητούν διαμέσου του καλωδίου μεγαλύτερη ποσότητα ρεύματος από ότι αντέχουν και έτσι υπάρχει ένας διακόπτης που μόλις εντοπίσει μεγαλύτερη ποσότητα ρεύματος ανοίγει το κύκλωμα και δεν επιτρέπει στο ρεύμα να περάσει. Έτσι αποφεύγονται ζημιές τόσο στις ηλεκτρικές συσκευές όσο και στα καλώδια που κινδυνεύουν να λιώσουν.


Γιατί οι νοικοκυρές όταν ακουμπάνε το σίδερο για να δουν εάν ζεστάθηκε το ακουμπούν με το εξωτερικό μέρος των δαχτύλων τους και όχι με την παλάμη τους ;

Το παραπάνω το κάνουν σχεδόν όλες οι νοικοκυρές αλλά ελάχιστες ξέρουν γιατί το κάνουν. Όταν το ηλεκτρικό ρεύμα περνάει μέσα από το σώμα μας, ενεργοποιούνται εκούσια τα νεύρα που κινούν τα δάχτυλα μας με αποτέλεσμα η παλάμη μας να κλείνει και να γίνετε γροθιά.

Στην περίπτωση λοιπόν που το σίδερο έχει διαρροή ρεύματος η παλάμη μας ναι μεν θα κλείσει αλλά θα κλείσει προς τα έξω με αποτέλεσμα να μπορούμε εύκολα να απομακρύνουμε το χέρι μας. Σε αντίθετη περίπτωση κλείνοντας η παλάμη μας θα γραπώσει δυνατά το ηλεκτρικό σίδερο και δεν θα μπορούμε να ελευθερωθούμε.


Υπάρχουν άνθρωποι που δεν τους χτυπά το ρεύμα ;

Και ναι και όχι. Υπάρχουν άνθρωποι που αποδεδειγμένα μπορούν να αντέξουν ρεύμα ισχύος ακόμα και της πρίζας του σπιτιού μας και να ανάψουν μια λάμπα που κρατούν στο χέρι τους χωρίς να πάθουν ηλεκτροπληξία (Έχω την τιμή να γνωρίζω έναν). Στην πραγματικότητα παθαίνουν ζημιά αλλά όχι στο μέγεθος που παθαίνουν οι υπόλοιποι άνθρωποι. Οι επιστήμονες ακόμα δεν έχουν καταφέρει να βρουν το γιατί αλλά το μόνο σίγουρο είναι ότι παρουσιάζουν μεγαλύτερη αντοχή τον ηλεκτρισμό. Σε κάθε περίπτωση εάν είστε ένα από αυτούς καλύτερα να μην δοκιμάζεται συχνά την τύχη σας με το ρεύμα. Σε γενικές γραμμές η καταστροφή από το ηλεκτρικό ρεύμα λειτουργεί αθροιστικά εάν η διέλευση του από το ανθρώπινο σώμα πραγματοποιείται σε συχνές χρονικές περιόδους.